Hoạt động bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam

Title: Hoạt động bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam
Other Titles: Activity of credit guarantees for small and medium-sized enterprises Vietnam
Authors: Lê, Sỹ Đạt
Keywords: Quản trị kinh doanh
Bảo lãnh tín dụng
Quản lý tài chính
Quản lý điều hành
Doanh nghiệp nhỏ
Doanh nghiệp vừa
Issue Date: 2015
Publisher: H. : ĐHKT
Citation: 82 tr.
URI: http://repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/3771
Appears in Collections:Luận văn - Luận án (LIC)
Trong bối cảnh khủng hoảng suy thoái kinh tế toàn cầu, để hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa duy trì sản xuất và tạo công ăn việc làm cho người lao động, Việt Nam đã kịp thời ban hành nhiều cơ chế về chính sách tài chính hỗ trợ cho khu vực này như: Quỹ Bảo lãnh tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa, cung cấp tín dụng, Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa... Tuy nhiên, chính sách tài chính hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển vẫn chưa thực sự phát huy hiệu quả cho doanh nghiệp. Bài viết phân tích thực trạng những chính sách tài chính hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, từ đó đưa ra các kiến nghị về chính sách tài chính hỗ trợ loại hình doanh nghiệp này đạt được hiệu quả trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
Chính sách tài chính hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa hiện nay
Tín dụng ngân hàng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa
Trong những năm qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã thực hiện các biện pháp điều chỉnh chính sách tiền tệ để kiểm soát hoạt động của các tổ chức tín dụng theo hướng tập trung phục vụ các nhu cầu vốn đối với các lĩnh vực sản xuất, xuất khẩu, nông nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV). Lãi suất huy động đã giảm liên tục 5 lần từ năm 2013, đã đi vào ổn định và hiện nay ở mức tương đối thấp (6%/năm). Lãi suất cho vay giảm khoảng 6- 8% so với năm 2012, trong đó tập trung chủ yếu đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, DNNVV, công nghiệp hỗ trợ ở mức 11-13%, ở các lĩnh vực khác 14-17%/năm.
Theo Hiệp hội DNNVV Việt Nam, đến tháng 9/2015, tỷ trọng dư nợ khu vực DNNVV ở mức 987.808 tỷ đồng trên tổng số dư nợ 3,9 triệu tỷ đồng, chiếm 27% tổng dư nợ. Tốc độ tăng trưởng khu vực DNNVV đạt mức 2,2% so với năm 2014 với gần 90% vay bằng nội tệ, tỷ lệ nợ xấu tăng lên 5% và vẫn có xu hướng tăng. Tỷ lệ DNNVV được bảo lãnh cho vay rất thấp, tỷ lệ rủi ro về bảo lãnh cao, tỷ lệ từ chối trả thay cũng cao, bình quân của hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam hiện nay: Tỷ lệ rủi ro bảo lãnh chiếm 26,9% và tỷ lệ từ chối trả thay từ ngân hàng chiếm hơn 18,6%.
Tuy nhiên, thực tế DNNVV vẫn rất thiếu vốn sản xuất kinh doanh. Dù lãi suất đã giảm, nhưng việc tiếp cận mức lãi suất thấp còn khó khăn, phần lớn DN vẫn phải chi trả lãi suất cao hơn mức niêm yết của các ngân hàng. Ngay cả khi tiếp cận được vốn vay lãi suất cao, thời gian vay vốn ngắn khiến các DN khó quay vòng. Theo báo cáo của Hiệp hội DNNVV Việt Nam, năm 2015 chỉ có khoảng gần 40% DN vay vốn được từ các ngân hàng, nhưng phần lớn ở mức lãi suất cao.
Bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa vay vốn
Tính đến hết năm 2015 đã có 171 chứng thư còn hiệu lực với giá trị vốn cam kết bảo lãnh 2.641 tỷ đồng, dư nợ vay NHTM 1.729 tỷ đồng. Lũy kế số tiền đã trả cho NHTM 168 tỷ đồng và dư nợ bắt buộc 162 tỷ đồng. Qua hơn 5 năm thực hiện cho thấy, mặc dù DN có nhu cầu lớn bảo lãnh tín dụng nhưng Ngân hàng Phát triển Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn trong việc triển khai nghiệp vụ này. Điển hình như:
Thứ nhất, quy mô của quỹ dự phòng rất nhỏ và đang giảm dần. Sau 05 năm hoạt động, quỹ đã chi hết 84% số vốn được cấp ban đầu và mặc dù đã được bổ sung nhưng số vốn hiện nay chưa bằng một nửa số vốn ban đầu. Việc thu hồi nợ bắt buộc rất thấp (31,2% nợ phải thu) do không xử lý được tài sản đảm bảo. Nguồn vốn dự phòng được cấp giảm đi nhanh chóng, do các quy định còn thiếu chi tiết và chặt chẽ, chưa điều chỉnh đầy đủ các trường hợp nảy sinh trong thực tế nên việc triển khai còn nhiều vướng mắc.
Thứ hai, mức bảo lãnh tối đa 100% là quá cao, không khuyến khích NHTM cùng chia sẻ rủi ro, ngân hàng thận trọng hơn trong việc thẩm định và cho vay dự án. Trong quy chế không quy định cụ thể các trường hợp trên bảo lãnh có quyền từ chối nghĩa vụ bảo lãnh. Vì vậy, trên thực tế trường hợp Ngân hàng Phát triển Việt Nam bị yêu cầu thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh vô điều kiện, kể cả khi bên vay không thực hiện đúng nghĩa vụ về sử dụng vốn trong hợp đồng.
Quỹ Bảo lãnh cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các địa phương
Tính đến nay, cả nước có 10 địa phương thành lập Quỹ Bảo lãnh tín dụng, nhưng chỉ có một số quỹ hoạt động hiệu quả ở Vĩnh Phúc, TP. Hồ Chí Minh... Sau 10 năm triển khai thực hiện, việc hỗ trợ giải quyết khó khăn về tài chính cho DNNVV thông qua mô hình này hiệu quả chưa cao, còn gặp nhiều khó khăn trong huy động các nguồn vốn, vướng mắc trong thành lập, tổ chức và điều hành quỹ.
Hầu hết chính quyền các địa phương đều nhận thấy việc thành lập Quỹ Bảo lãnh tín dụng cho DNNVV là cần thiết, nhưng gặp khó khăn trong việc cân đối ngân sách. Nguyên nhân là do, vốn rất nhỏ và ngân sách địa phương phải đóng góp tối thiểu 30% vốn điều lệ là rất khó, nhất là địa phương nghèo có nhiều DNNVV cần bảo lãnh, khó có đủ điều kiện thực hiện; tổ chức bộ máy và nhân sự làm nghiệp vụ bảo lãnh hạn chế, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn và đặc biệt khó khăn.

Nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Vai trò của doanh nghiệp trong đào tạo nghề ở Việt Nam

MULTI-DOMICILIATION DANS L'INTERNET DES OBJETS

Quản lý thuế thu nhập doanh nghiệp trên địa bàn Hà Tĩnh